Bij sommige cursussen aan de Podiumacademie Lier is het heel duidelijk wat het de leerlingen oplevert: iemand leert trompet spelen, maakt een theatervoorstelling of zingt in een koor.
Maar wat doen de leerlingen Schrijven? Wat leren zij en wat doen zij daar achteraf mee?
In deze Gedichtenweek stellen we drie oudleerlingen voor die het hele traject Schrijven volgden en nu op het punt staan een boek te publiceren. Ontdek op deze pagina de komende week de drie nieuwe dichtbundels. Episode 3: Christophe Batens
Naam: Christophe Batens
Titel boek: Hoe doorwaadbaar dagen zijn
Uitgeverij: PoëzieCentrum
Verschijningsdatum: midden februari
Boekvoorstelling op donderdag 22 februari om 19u30 in De Groene Waterman
Volgde Schrijven aan de Podiumacademie Lier van 2014 tot 2018 bij Lies Van Gasse
Vertel eens, wat voor boek heb je geschreven?
Gemakkelijkheidshalve grijp ik naar de rug van de bundel en die zegt: Een ik, een jij worstelen met verlies, verlies van zichzelf, verlies van een ander. Ze houden zich staande in een stroom van emoties en vertakkende gedachten. Ze banen zich een weg door verwarring, verdriet en rouw, vinden veerkracht en heling in verrassende gedaanten. In het hart van de bundel rijst een berg op als een spiegelende schaduw, een magnifieke droom.
De gedichten zijn gespreid over vier afdelingen die elk een facet van dat verlies en de zoektocht naar herstel belichamen. Je kan de gedichten een de afdelingen elk op zich lezen, maar je kan het geheel ook als een verhaal lezen en er de thema’s in vinden die ik net beschreef. Het zou me echter niet verbazen mocht de lezer er totaal iets anders van maken.
Voor wie is het boek? Wie zijn je toekomstige lezers?
Dat weet ik nog niet 😉 De bundel komt namelijk pas midden februari uit. Ik hoop dat de bundel een lezerspubliek vindt omdat de gedichten weten te raken, te ontroeren, omdat ze je op een of andere manier niet loslaten, of gewoon omdat ze taalplezier bezorgen.
Waarom vond je het belangrijk om dit boek te publiceren?
Met al wat er zich op dit moment op onze planeet afspeelt, is het verschijnen van mijn bundel onbelangrijk. Maar ik was aan het schrijven. Gedichten hebben zich aangediend. Ze vormden een cyclus, deden nieuwe cycli ontstaan. De gedichten spraken dezelfde taal, vulden elkaar aan, interageerden met elkaar, riepen nieuwe gedichten tot leven. Er ontstond een bundel. De gedichten waren klaar. De bundel was klaar om een uitgever te vinden. Dat is PoëzieCentrum geworden. Ik wens mijn bundel nu toe dat hij zijn publiek vindt.
Je bent een oud-student Schrijven aan de Podiumacademie. Kan je wat vertellen over de opleiding?
Allereerst is het al fantastisch om mensen te ontmoeten die zo gek zijn van poëzie dat ze beslissen om soms grote afstanden af te leggen om een voormiddag of avond op de academie aan de poëzie te wijden, zonder het (t)huiswerk mee te rekenen. Je start aan de opleiding met enkele gedichten op de teller, maar je beseft gauw dat je nog veel te leren hebt. Ik heb op de academie poëzie leren lezen, vormelijk en inhoudelijk leren ontleden, ik heb er ontdekt hoeveel verschillende en verrassende poëzie er bestaat.
Het meest van al is mijn eigen poëtica tijdens de opleiding gerijpt. Door de jaren is die natuurlijk blijven evolueren en wat ik in Lier heb geleerd heeft daar ongetwijfeld aan bijgedragen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de zin voor avontuur, het open staan voor vrije vorm zonder de kern van een gedicht uit het oog te verliezen, een gedicht te herkennen als onderdeel van een groter geheel zoals een cyclus of een bundel. Dat heb ik bij Lies Van Gasse wel echt meegekregen. Maar ik stak ook veel op van gastdocenten Peter Holvoet-Hanssen en Runa Svetlikova.
Was de stap naar publiceren moeilijk?
Ja en neen. Je hebt wat longinhoud en sterke zenuwen nodig om een bundel te laten ontstaan, vind ik. Vasthouden aan die initiële vonk, de ontspannen houding koesteren die gedichten doet ontstaan, alert blijven voor nieuwe inspiratie, een geforceerde houding mijden, streng schrappen wanneer je in herhaling valt, een heldere compositie nastreven zonder voorspelbaar te zijn, op tijd stoppen met het schrijven van het manuscript, tijdig starten met het schaven aan de bundel. Niet wanhopen …
Hoop je dat deze publicatie iets doet bewegen in je schrijverscarrière?
Ik bekijk het allemaal stap voor stap. We zien wel waar deze bundel toe leidt. Hoe zal hij ontvangen worden? Als hij een publiek vindt, ga ik graag in ontmoeting met lezers, met collega-creatievelingen binnen en buiten de poëziewereld. Dat deed ik voor de publicatie van deze bundel en zal ik nu ook blijven doen. Wat ik wel weet: er gebeuren voldoende dingen in mijn leven en in de wereld die me inspireren en dus aanleiding geven tot een gedicht, een cyclus, een volgende bundel.. Er liggen trouwens nog heel wat gedichten in de schuif die losstaan van de bundel. Een gedicht of een bundel is het doel niet. Tegelijk is een bundel ook een begin, een uitnodiging tot nieuwe ontmoetingen, tot co-creatie, en – puur praktisch –
misschien een opener van deuren voor lezingen, schrijfresidenties, …
Heb je tips voor leerlingen die de droom hebben om ooit te publiceren?
Zorg dat het schrijven van een cyclus of een bundel het doel is, niet de publicatie ervan. Lees veel, schrijf veel. Sta stil bij wat je drijft. Experimenteer met de vorm en de inhoud van je gedichten zodat je poëtica zich ontwikkelt. Stuur gedichten naar poëzietijdschriften en andere platformen, neem deel aan evenementen op de academie en daarbuiten. Luister naar feedback wanneer je die krijgt, doe er iets mee. Laat je niet ontmoedigen wanneer je niet weerhouden wordt: er zijn er veel geroepen en een pak minder uitverkoren.
Hoe zie je je toekomst als schrijver?
Als iets dat pas begint 😉
Naam: Els Coenen
Titel boek: Under the Yoga Mat: The Dark History of Yogi Bhajan’s Kundalini Yoga
Uitgeverij: Izzard Ink Publishing – VS
Verschijningsdatum: 23 juli 2023
Volgde Schrijven aan de Podiumacademie Lier van september 2018 tot juni 2019 bij Gretel Van den Broek
Ik schreef een non-fictie boek over misbruik en wanpraktijken die vijftig jaar onder de radar bleven in de wereld van Kundalini Yoga zoals onderwezen door Yogi Bhajan. Tien jaar lang was ik nationaal en internationaal actief betrokken bij zijn organisaties als yogaleraar en organisator van opleidingen en workshops. Toen in 2020 honderden getuigenissen van seksueel misbruik, verwaarlozing en misbruik van kinderen, uitbuiting, fraude, homofobie, levensbedreigingen, drugs en wapenhandel en zo meer aan de oppervlakte kwamen, engageerde ik me om de situatie mee uit te zuiveren. Ik luisterde honderden uren naar getuigenissen van ‘overlevenden’ en kreeg zo een steeds realistischer beeld van de sektarische praktijken die Bhajan toepaste. Ik besefte dat ik de juiste contacten, ervaring en informatie had om een boek te schrijven dat de omvang en diversiteit aan criminele activiteiten kon blootleggen.
Omdat dit boek de schade beschrijft die sekteleider Yogi Bhajan aanrichtte, wordt het gelezen door mensen die betrokken waren of zijn bij zijn 3HO Healthy, Happy, Holy organisatie. Zij vertellen me dat het boek hen helpt om te begrijpen wat er onder hun neus gebeurde en wat ze toen niet zagen. Het is pijnlijke maar zeer waardevolle lectuur, zeggen ze me.
Daarnaast is het ook een referentiewerk voor wetenschappers die sekten bestuderen en voor mensen die met andere sekten te maken hebben.
Maar heel specifiek hoop ik dat dit boek wereldwijd yogi’s en yogaleraren bereikt om hen te waarschuwen dat Kundalini Yoga de capaciteit in zich draagt om mensen te manipuleren en uit te buiten. Het was een dekmantel en een middel dat Yogi Bhajan (†2004) gebruikte om zijn volgers aan zich te binden en onder de knoet te houden.
Waarom vond je het belangrijk om dit boek te publiceren?
Omdat overlevenden die de moed hadden om hun pijnlijke en traumatische getuigenissen naar buiten te brengen, het verdienen dat naar hun verhaal wordt geluisterd.
Omdat er tot vandaag nog te veel pogingen ondernomen worden door de leiders van de organisatie en yogaleraren om het misbruik onder de yoga mat te vegen.
Omdat mensen die Kundalini Yoga beoefenen, het recht hebben om te weten waar deze yoga vandaan komt en zich bewust zijn van het feit dat deze yoga in foute handen gevaarlijk kan zijn.
Omdat 3HO een schoolvoorbeeld is van een sekte. Het boek kan helpen om standaard technieken die manipulatoren gebruiken, sneller te gaan herkennen.
Maar vooral omdat er nog geen overzichtsboek van het misbruik bestond. Sinds 2020 verschenen een drietal boeken in de VS met individuele getuigenissen. Er zijn honderden podcasts met verhalen en in april 2022 was er de Vice documentaire ‘True Believers’. Er zijn onderzoeken en rechtszaken die het sadistische seksueel geweld van Bhajan op vrouwen in detail beschrijven. Er werd door experten aangetoond dat de getuigenissen over seksueel misbruik ‘meer dan waarschijnlijk waar zijn’. Er is het sekte-onderzoek dat de desastreuze impact op het leven van 3HO kinderen beschrijft.
Maar er was nog geen boek dat al deze dingen met elkaar verbond en aanvulde met historisch onderzoek en informatie over grootschalige fraude en uitbuiting die miljardenbedrijven zoals Yogi Tea groot maakte. Dit is wat Under the Yoga Mat doet.
Je bent een oud-student Schrijven aan de Podiumacademie. Kan je wat vertellen over de opleiding?
Bij deze vraag denk ik meteen aan de it’jes van Gretel. It’jes zijn uitzonderlijke details die de lezer aanspreken, bij de les houden en prikkelen. Een andere mantra van haar die door mijn hoofd spookt bij het schrijven is dat bijvoeglijke naamwoorden alleen zinvol zijn als ze werkelijk iets toevoegen aan de beleving van de lezer. Een andere blijver is: ‘Wees de tomaat’. Kortom, ik heb veel praktische tips gekregen om beter te leren schrijven.
Een non-fictie boek als Under the Yoga Mat kan verdomd saai worden als je geen it’jes toevoegt. Ik probeerde het geheel levendig, concreet en ondanks de zwaarte van de feiten soms zelfs grappig te houden. Een zwaarbeladen non-fictieverhaal licht en verteerbaar houden voor de lezer, vind ik een uitdaging.
En dan was er de stap naar publiceren…
Het was een no-brainer dat dit boek moest worden gepubliceerd. Sekte experten moedigden me aan. Het duurde enkele maanden voor ik een gepaste uitgever vond. Voor België of Nederland was dit een ‘te ver van ons bed’ verhaal. Via ALLI, de Alliance for Independent authors, kwam ik op het spoor van Izzard Ink Publishing.
Mijn eerste gesprek met Tim McConnehey, de oprichter en huidige CEO, voelde meteen goed aan. Na een assessment van de eerste hoofdstukken van mijn manuscript besloten we dat we samen in zee konden gaan. De redacteur die ik kreeg toegewezen was razendsnel mee en gaf de perfecte aanwijzingen voor het verduidelijken en verfijnen van de structuur en inhoud.
Nu het boek er is, kijk ik tevreden terug op de ‘publicatiefase’. Tijdens het proces was het niet altijd zo comfortabel als ik nu laat uitschijnen, maar ik heb er nooit aan getwijfeld dat de uitgever, redacteur en ik hetzelfde doel nastreefden: dit boek zo leesbaar mogelijk maken, in een aangename vorm gieten en zorgen dat het wereldwijd kan worden gelezen.
Hoop je dat deze publicatie iets doet bewegen in je schrijverscarrière? Zo ja, wat? Hoe zie je dat?
Ja, ik ben weer wat gegroeid als schrijver. Toen lezers van mijn eerste boek Bewind vs Bemind (2020, Beefcake Publishing) me vertelden dat ze het in één adem hadden uitgelezen, dacht ik ‘Ach, ze willen me paaien’. Nu ben ik minder onzeker.
Ben je ook op andere manieren actief met je schrijverschap?
Voor de eerste uitgave van het magazine ‘Reveil’ in 2022, schreef ik op vraag van initiatiefnemer en journalist Lander Deweer, een tekst over het overlijden van mijn paard. Begin januari verscheen in Knack.be een monoloog over mijn persoonlijke ervaring in het 3HO-verhaal: hoe ik in de sekte belandde en er ook weer uitkwam. In 2020 schreef ik op vraag van het parochieteam enkele ‘Coronateksten’ voor de lokale pagina in Kerk & Leven.
Heb je tips voor leerlingen die de droom hebben om ooit te publiceren?
Ga alleen met een uitgever in zee als het helemaal goed voelt. Maak geen compromissen die je creatie te ver laten afwijken van wat jij voor ogen had. Heb geduld. Visualiseer je boek. Het komt er.
Hoe zie je je toekomst als schrijver?
Geen idee en dat vind ik prima. Ik had nooit gedacht dat ik over bewindvoering of seksueel misbruik in yoga zou schrijven. Deze thema’s kwamen op mijn pad door de situaties waar ik in terechtkwam. Het voelt nu heel natuurlijk dat ik deze boeken schreef. Niemand uit mijn omgeving – ik nog in het minst – had ooit kunnen voorspellen dat ik, een positieve wetenschapper in hart en nieren, zou gaan schrijven over maatschappelijke thema’s.
Ik heb er vrede mee dat ik een soort klokkenluider ben geworden en geen poëet of romanschrijver. Het is mogelijk dat een derde boek dichterbij aan het sluipen is. Hoor ik daar gekraak en gefluister? Of toch niet?
Naam: Silke Peeters
Titel boek: Harder dan een zee
Uitgeverij: Uitgeverij P
Verschijningsdatum en boekpresentatie: 10/02/2024
Volgde Schrijven aan de Podiumacademie Lier van 2017 tot 2018 en van 2019 tot 2022 bij Lies Van Gasse
Ik heb een dichtbundel geschreven. De bundel gaat over de mens die van alles wil in het leven en muren bouwt om dat te beschermen, maar daardoor vervreemdt hij van het leven, waardoor hij uiteindelijk terug begint te verlangen naar een bestaan buiten die muren. De muren kunnen letterlijk worden opgevat als de muren van de huizen die we bouwen om te overleven in de woeste natuur of ze kunnen worden gelezen als de figuurlijke muren die we optrekken wanneer we ons – om welke reden dan ook – bedreigd voelen. De bedreiging komt in de bundel van de zee. Die is natuurlijk de bron van alle leven, maar kan ook de ondergang van al dat leven zijn. In de dichtbundel wordt het individuele levensverhaal opgenomen in een groter universeel gegeven. Ik ben psycholoog en psychotherapeut van opleiding en binnen die context al lange tijd geïnspireerd door het werk van Carl Rogers die tot de bevinding kwam: ‘het meest persoonlijke is het meest universele’. De bundel zou je kunnen zien als een illustratie van die bevinding. Verder gaat het vaak over mens en natuur. Ik probeer in mijn gedichten te begrijpen waarom de mens het er zo moeilijk mee heeft om in harmonie te zijn met de natuur.
Voor wie is het boek? Wie zijn je toekomstige lezers?
Ik vermoed dat de bundel vooral lezers zal aanspreken die bezig zijn met de existentiële laag van het leven en die op zoek zijn om hoop, schoonheid en troost te vinden. Verder heeft de bundel een wat sprookjesachtig karakter. Ik denk dan ook dat het lezers aanspreekt die daar gevoelig voor zijn. Toen ik het eerste gedicht had geschreven dat later deel zou uitmaken van de bundel wist ik dat hier een groter verhaal uit zou voortvloeien en dat ‘diep weten’ heeft me niet met rust gelaten tot de dichtbundel er was. De reden waarom ik dit boek nu wil publiceren, is dat ik hoop dat het ook iets kan betekenen voor anderen. Ik wil met dit boek graag bijdragen aan reflectie over wie we zijn als mens en wat er echt toe doet in het leven.
Je bent een oud-student Schrijven aan de Podiumacademie. Kan je daar wat over vertellen?
De opleiding heeft me vanuit meer invalshoeken leren kijken en luisteren naar wat ik schrijf. Het bespreken van uiteenlopende hedendaagse poëzie en in het bijzonder het krijgen en geven van eerlijke en constructieve feedback is van onschatbare waarde geweest. Ik kan nu bewustere keuzes maken. Bepaalde cycli in de bundel heb ik op een bepaald moment helemaal overhoop gehaald: de volgorde van de gedichten veranderd, slotstrofes naar het begin van een gedicht verplaatst en gedichten eruit gehaald om er nieuwe te schrijven. Ik ben in feite speelser geworden in het schrijven en kan makkelijker loskomen van bepaalde ideeën. Verder durf ik nogal eens veel woorden te gebruiken, wat de kracht van het gedicht niet altijd ten goede komt. Daar ben ik alerter voor geworden dankzij de opleiding. Toen ik bezig was met schaven aan de bundel, was dat vooral een kwestie van schrappen. Tot slot heb ik in de opleiding meer comfort ontwikkeld door af en toe ook opdrachten aan te gaan die me niet meteen aanspraken. De ervaring dat ik daar dan toch telkens een weg in vond, heeft me nu geholpen om, als het verhaal even vastliep, het vertrouwen te hebben dat daar op een of andere manier wel weer beweging in zou komen.
Was de stap naar publiceren moeilijk of makkelijk?
Ik heb persoonlijk wel wat tijd nodig gehad om richting publiceren te beginnen denken. Schrijven is voor mij een innerlijke activiteit en die naar buiten brengen, was niet vanaf het begin een doel. Op een bepaald moment mocht ik voordragen op de dichtbundelpresentatie van een dichter uit mijn poëziefeedbackgroepje en nadien liet de uitgever me weten dat ik een manuscript mocht opsturen. Die uitnodiging was zeker een duwtje in de rug.
Hoop je dat deze publicatie iets doet bewegen in je schrijverscarrière? Zo ja, wat? Hoe zie je dat?
Ik hoop dat deze publicatie me de kans geeft om eens te kunnen meewerken aan een maatschappelijk project. Ik zou het fijn vinden om met mijn poëzie deel te kunnen uitmaken van een groter waardevol geheel. Maar eigenlijk wil ik me niet te sterk richten op bepaalde doelstellingen omtrent mijn schrijverschap.
Heb je tips voor leerlingen die de droom hebben om ooit te publiceren?
Vanuit mijn eigen proces kan ik vooral meegeven dat het belangrijk is om het plezier in het schrijven te blijven voelen en voeden. Daarnaast zou ik iedereen aanmoedigen om op zoek te gaan naar een groepje van schrijvers bij wie je je voldoende op je gemak voelt om je werk te tonen en om open te kunnen staan voor feedback. Ik denk dat het goed is om eerst van verschillende andere schrijvers feedback te krijgen alvorens een kans te wagen bij een uitgever.